شاهتره

 

 

شاهتره یک گیاه یک ساله و علفی از خانواده Fumariaceae است و ارتفاع آن به 30 تا 70 سانتی‌متر می‌رسد. منشأ شاهتره مراکش و شبه جزیره ایبری است. پراکندگی شاهتره در آسیا، اروپا و آفریقا است؛ این گیاه در بخش بزرگی از هند تا ارتفاع 2438 متری هیمالیا، بلوچستان، افغانستان، ایران و مغولستان توزیع می شود. در زبان عربی به آن šāhtaraj و در زبان هندی Shahtrah یا Pitpapra می‌گویند.

 

خواص شاهتره

 

تنظیم قند خون

 

 اثرات هایپوگلایسمی (کاهش دهنده قند خون) عصاره متانولی شاهتره در دوزهای 125 و 250 میلی گرم بر کیلوگرم، روزانه به مدت یک هفته بر روی رت های نرمال و دیابتی شده با استرپتوزوتوسین در سال 2013 مورد بررسی قرار گرفت. مصرف عصاره متانولی شاهتره تنها بر روی رت‌های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین و در غلظت‌های زیر (mg/dl)100 پتانسیل کاهش دهنده گلوکز را داشت. هیچ‌گونه اختلاف قابل توجهی در سطوح گلوکز خون میان رت‌های دیابتی که دوزهای 125 و 250 میلی گرم بر کیلوگرم را دریافت کرده بودند، مشاهده نشد.

 

در آزمایش دیگری اثر مصرف خوراکی شاهتره، در غلظت 6/25 درصد به مدت 5 هفته، پس از القاء دیابت با استرپتوزوتوسین بررسی شد و پارامترهای سطوح سرمی گلوکز و تری‌گلیسرید، کلسترول کل، کلسترول HDL و LDL، پیش از القاء دیابت، 3 و 6 هفته پس از درمان با شاهتره اندازه‌گیری شدند. پس از 3 و 6 هفته، هیچ گونه اختلاف معنی‌داری در سطوح گلوگز رت‌های درمان شده با شاهتره نسبت به رت‌های دیابتی که تحت درمان با این گیاه نبودند، مشاهده نشد؛ اما سطوح تری گلیسیرید در گروه تحت درمان با شاهتره کاهش یافت. در گروه تحت درمان با شاهتره، در هفته ششم کلسترول کل سرم کاهش و کلسترول HDL افزایش قابل توجهی یافتند.

 

 

تمشک

 

 

 نام علمی تمشک Rubus fruticus و متعلق به خانواده ی گلسرخیان است. قدمت این گیاه، به دوران پیش از تاریخ برمی گردد و اعتقاد بر این است که نخستین بار، در مناطقی از شرق آسیا رشدکرده است. شواهد باستان شناسی نشان می دهد که ساکنان غارهای پارینه سنگی، تمشک می خوردند و در دوران های مختلف بخشی از رژیم غذایی انسان بوده است.  احتمال می رود این گیاه، را مهاجران یا حیوانات به نقاط مختلف دنیا منتقل کرده باشند. براساس مستنداتی که پالادیوس (نخستین اسقف مسیحیان ایرلند) ثبت کرده است، تمشک، تا قرن 4 پیش از میلاد به دلایلی کشت و مصرف نمی شد. این میوه، در دوره ی هلنی ( از قرن سوم پیش از میلاد تا قرن نخست میلادی) در اساطیر یونان نماد باروری بود. در داستان های یونانی آمده است که تمشک، ابتدا سفید بود اما دایه ی زئوس با فرو کردن خار به انگشت خود، این میوه را با خون رنگ می کند. از آن پس، تمشک، قرمز رنگ می شود. در قرون وسطی، تمشک میوه ی محبوب مردم بود به گونه ای که آب تمشک را در آثار هنری همچون رنگ استفاده می کردند. نخستین بار در قرن سیزدهم میلادی، شاه ادوارد اول مردم را به کشت تمشک در سراسر انگلستان تشویق کرد. تمشک را مهاجران اروپایی به آمریکا وارد کردند. 

 

خواص تمشک (1)

 

 تنظیم فشار خون

پژوهشی به منظور بررسی اثر تمشک بر کاهش فشار خون روی موش های آزمایشگاهی انجام شد. موش ها با عصاره ی تمشک با دو دوز روزانه 100 میلی گرم بر کیلوگرم و 200 میلی گرم بر کیلوگرم به مدت 5 هفته تحت درمان قرار گرفتند. در انتهای آزمایش غلظت سرمی اکسیدنیتریک، سوپراکسید دسموتاز و اندوتلین پلاسما تعیین شد. نتایج نشان داد که مصرف عصاره ی این میوه، به خصوص دوز بالای آن به طرز چشمگیری باعث کاهش فشار خون در موش شد. این نتایج همچنین نشان داد که عصاره ی تمشک باعث افزایش اکسیدنیتریک و سوپراکسید دسموتاز سرم و کاهش اندوتلین پلاسما می شود. این خاصیت تمشک وابسته به دوز است و به دلیل افزایش فعال سازی اکسیدنیتریک و بهبود عملکرد اندوتلیال عروقی از طریق آنتی اکسیدان های این گیاه است. تمشک غنی از پلی فنول است که این ترکیبات اثر محافظتی بالقوه ی قلبی ـ عروقی دارند. پلی فنول ها از راه انتشار یا افزایش فعالیت بیولوژیکی اکسید نیتریک باعث گشاد شدن رگ های خونی می شوند.

 

 

برای مشاهده پیج اینستاگرام اینجا کلیک کنید.

 

برگ زیتون

 

 

زیتون از قدیمی ترین گیاهانی است که می شناسیم. درخت زیتون شش تا هفت هزار سال قدمت دارد و منشاء آن یونان است. در قدیم افزون بر خوردن زیتون، از درختش پناهگاه می ساختند و برای تهیه ی سوخت و دارو از آن استفاده می کردند. درخت زیتون سمبل هوش و صلح است و در انجیل، افسانه های یونانی و هنر مصری از آن نام برده اند. 

 

خواص برگ زیتون (1)

 

افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی  

برگ زیتون حاوی اولئوروپئین است که خاصیت آنتی اکسیدانی دارد. در پژوهشی اثر عصاره ی برگ زیتون بر میزان سیتوکین های (پروتئین هایی که در تنظیم ایمنی نقش دارند) مرتبط با سلول های Th17(نوعی از سلول های اجرایی دخیل در سازوکارهای ایمنی بدن) بررسی شد. برمبنای این پژوهش، عصاره ی این گیاه اثر آنتی اکسیدانی بر شاخص های اکسیداتیو در مغز موش های صحرایی نشان داد ولی اثر چشمگیری بر میزان سیتوکین های مذکور نداشت. محققان، نتیجه گیری کردند که اثر محافظتی عصاره ی برگ زیتون بر بیماری های التهابی احتمالاً ناشی از خواص آنتی اکسیدانی آن است نه تعدیل سیتوکین های مرتبط با سلول های Th17.   

 

ضد التهاب

بررسی اثرات ضد التهابی عصاره ی متانولی برگ درخت زیتون در موش های نر بالغ نژاد NMRI نشان داد که این عصاره می تواند اثر ضد التهابی داشته باشد. فلاونوئیدها خاصیت مهار کنندگی بر بسیاری از آنزیم های موثر در التهاب از جمله پروتئین کیناز C، فسفو لیپاز A2 و فسفو دی استرازها دارند. فلاونوئیدها با مهار یا کاهش فعالیت این آنزیم ها باعث کاهش آزادسازی برخی عوامل التهابی از جمله ترکیبات سیتوکینی و هیستامینی می شوند و درد را کاهش می دهند.

 

برای مشاهده پیج اینستاگرام اینجا کلیک کنید.

 

 

برای مشاهده پیج اینستاگرام اینجا کلیک کنید.

 

 

گزنه

 

 

بسیاری از مردم گزنه را گیاهی آزار دهنده می دانند هر چند این گیاه از زمان های قدیم برای تهیه ی غذا، پوشاک و دارو استفاده می شد. نام علمی گزنه از کلمه ی لاتین به معنی «من می سوزانم» گرفته شده که به ویژگی گزندگی برگ های این گیاه اشاره دارد. نام انگلیسی آن از زبان آنگلوساکسون و از کلمه ی Noedl یا سوزن مشتق شده است. در اثر تماس بدن با کرک‌ های گزنده ی این گیاه محتویات سوزآور این کرک ها،که اسید فرمیک است، وارد پوست بدن شده و ایجاد سوزش می کند. گزنه در بیشتر نواحی مرطوب کشور خصوصاً در مناطق شمال، غربی و مرکزی ایران می روید.

 

خواص گزنه (1)

 

 

 افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی

ترکیبات فنلی موجود در گزنه می تواند یون های فلزی را کَلات کنند(با آنها باند تشکیل دهند) و بدین ترتیب از غلظت آنها در پراکسیداسیون چربی ها بکاهند. عوامل کلات کننده با کاهش پتانسیل رداکس(اکسیداسیون و احیاء) سبب تثبیت شکل اکسیدشده ی یون فلزی می شوند. خنثی شدن H₂O₂ توسط گزنه را می توان به ترکیبات فنلی آن نسبت داد که می توانند به H₂O₂ الکترون دهند و آن را به آب تبدیل و خنثی کنند.

 

 ادرارآور

پژوهشی که نتایج آن در ژورنال Iraqi Journal of Veterinary Sciences منتشر شد، خاصیت دیورتیک(ادرار آور) عصاره ی آبی گزنه در خرگوش ها را نشان داد. کاربرد عصاره ی گزنه در این حیوانات باعث افزایش حجم ادرار و دفع یون سدیم شد. این اثر گزنه مشابه داروی فروزماید بود. محققان معتقدند که می توان خاصیت دیورتیک گزنه را به اثر بازدارنده ی آن بر پذیرنده ی آدنوزین A1 نسبت داد.

 

برای مشاهده پیج اینستاگرام اینجا کلیک کنید.

 

 

دارچین

 

 

هزاران سال است که انسان از دارچین استفاده می کند و پوست درختچه ی آن را برای ادویه بکار می برد. مستندات نشان می دهد این گیاه از دوران باستان استفاده می شده و بازرگانان عرب آن را به اروپا وارد کرده اند. بازرگانان عرب دارچین را از مسیرهای زمینی به بندر اسکندریه در مصر منتقل می کردند، که توسط بازرگانان ونیزی (خرید و فروش دارچین در اروپا در اختیار ایشان بود) خریداری می شد. اعراب به مدت تقریبا 3000 سال نبض تجارت ادویه از جمله دارچین، (از 1500 پیش از میلاد تا 1500پس از میلاد) را در اختیار داشتند. ونیز مهمترین مرکزِ واردات ادویه به اروپا محسوب می شد. 

 

 

خواص دارچین

تقویت سیستم ایمنی بدن

پژوهش ها نشان می دهد که دارچین غنی از پلی فنول و پروآنتوسیانیدین است. خواص ضد باکتریایی و ضد ویروسی عصاره ی دارچین به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند. در پژوهشی تأثیر عصاره ی دارچین روی موش های آزمایشگاهی بررسی شد. عصاره ی دارچین در دوزهای 10میلی گرم بر کیلوگرم و 100 میلی گرم بر کیلوگرم مصرف شد. نتایج نشان داد که دوز 10 میلی گرم بر کیلوگرم فقط باعث افزایش سطح سرم ایمنوگلبولین شد در حالی که دوز 100 میلی گرم بر کیلوگرم مرگ و میر پاستورلا مالتوسیدا (باکتری گرم منفی) را به میزان 17 درصد کاست. این نتایج همچنین باعث افزایش ضریب بیگانه خواری، چسبندگی نوتروفیل، سطح سرم ایمونوگلوبولین و ارزش تیتر آنتی بادی شد.

 

 

برای مشاهده پیج اینستاگرام اینجا کلیک کنید.

 

گل محمدی

 

 

براساس مدارک موجود، گل محمدی گیاهی بسیار قدیمی است. فسیل های این گل، با قدمت 30 میلیون سال در آمریکا یافت شده است اما زادگاه و نخستین رویشگاه آن خاورمیانه و ایران است. در آغاز سده ی هفدهم میلادی، گل سرخِ ایران به هندوستان،‌ شمال آفریقا، ترکیه و سپس بلغارستان برده شد و کاشت آن گسترش یافت. ایران از قدیمی ترین تولیدکنندگان گل محمدی است. پیشینه ی تولید این گل در ایران، به بیش از 2500 سال پیش می‌رسد. گفته می شود تقطیر گل سرخ نخستین بار در ایران و اواخر قرن هفتم پس از میلاد مسیح انجام شد. روش تقطیرِ گل، بعدها در قرن چهاردهم میلادی، به امپراطوری عثمانی هم منتقل شد. ایران تا قرن شانزدهم میلادی، تولیدکنندۀ اصلی اسانس این گیاه بود و آن را به سراسر دنیا صادر می کرد. اعراب مسلمان در سده ی 10میلادی، هنر گلاب‌گیری را از ایران به اروپا بردند. نخستین کشور اروپایی که این هنر را به خدمت گرفت کشور اسپانیا بود.

خواص گل محمدی(1)

 

 تنظیم قند خون

در تحقیقی که روی موش های نرمال و دیابتی انجام شد، اثر عصاره ی گل محمدی با آکاربوز(داروی کاهنده ی قند خون که بازدارنده ی آلفا گلوکوزیداز است) مقایسه شد. نتایج نشان داد، عصاره ی این گیاه ضمن داشتن اثر بازدارندگی بر فعالیت آلفا گلوکوزیداز باعث کاهش قند خون شد. بازدارندگی از فعالیت آلفا گلوکوزیداز با جلوگیری از جذب کربوهیدرات از روده ی کوچک، باعث کاهش میزان گلوکز در خون می شود.

 

 

برای مشاهده پیج اینستاگرام اینجا کلیک کنید.

 

رزماری

 

 

رزماری یا اکلیل کوهی گیاهی چندساله و معطر است که برگ‌هایی سوزنی ‌شکل و همیشه ‌سبز دارد. گل‌های آن به رنگ سفید، صورتی، بنفش یا آبی هستند. قسمت مورد استفاده ی این گیاه برگ و سرشاخه های گل دار آن است. با اینکه رزماری بومی نواحی مدیترانه ای است، هم اکنون، در اکثر مناطق معتدل اروپا و آمریکا می روید. رزماری صدها سال است که به عنوان ادویه و دارو مصرف می شود. بخشی از محبوبیت این گیاه، که آن را «گیاه یادبود» هم می نامند، به دلیل این باور رایج است که رزماری حافظه را تحریک و تقویت می کند. در یونان قدیم، دانش آموزان هنگام درس خواندن، شاخه های کوچک رزماری را لابه لای موهایشان می گذاشتند. در انگلستان هم  توانایی رزماری برای تقویت حافظه، این گیاه را به نماد سلامتی تبدیل کرد. رزماری در قرن شانزدهم و هفدهم، برای کمک به هضم، بسیار استفاده می شد و روغن آن نخستین بار، در قرن چهاردهم استخراج شد. امروزه این گیاه در سراسر جهان مصارف خوراکی و دارویی فراوانی دارد. 

 

خواص رزماری(1)

تنظیم قند خون 

در آزمایشی، مصرف رزماری باعث کاهش میزان گلوکز خون در انسان شد. براساس نظر محققان، بازسازی سلول های بتا در پانکراس و افزایش ترشح انسولین از این سلول ها بر اثر مصرف رزماری می تواند سازوکار اثر این گیاه بر کاهش قند باشد. رزماری می تواند با جلوگیری از آنزیم آلفا آمیلاز روده ای یا آنزیم a-گلوکوزیداز هم، جذب گلوکز در روده را کاهش دهد.

 

 

برای مشاهده پیج اینستاگرام اینجا کلیک کنید.
 

خواص چای سبز

 

 

 تسریع کاهش وزن

 پژوهشی براساس مطالعات انسانی در نشریه ی طب چینی منتشر شده که نتایج آن نشان می دهد، مصرف چای سبز و عصاره ی با افزایش حرارت و اکسیداسیون چربی به کاهش وزن کمک می کند. در این آزمایش که روی نمونه های انسانی انجام شد، 300 گرم از EGCG (اپی گالوکاتچین گالات) به مدت 2 روز به 6 مرد چاق داده شد. یافته ها نشان داد که ترکیب EGCG به تنهایی سبب افزایش اکسیداسیون چربی در مردان شده و اثرات ضد چاقی دارد.

 

 تنظیم کلسترول خون

 

 پژوهش منتشر شده ای در مجله یNutritional & Environmental Medicine نشان می دهد که چای سبز به کاهش کلسترول در بدن کمک می کند. این تحقیق را محققان آمریکایی و چینی روی 240 مرد و زن (متوسط سن 55 سال) انجام دادند و نتایج نشان داد که مصرف چای سبز پس از 12 هفته باعث کاهش کلسترول LDL (کلسترول مضر بدن)به میزان 15 درصد می شود.

 

خواص چای سبز با کیفیت

 

تنظیم قند خون

 مطالعات گومز و همکاران نشان می دهد، EGCG(اپی گالوکاتچین گالات) چای سبز جذب گلوکز از راه روده را مهار می کند و از این راه به افزایش کنترل قندخون کمک می کند. برمبنای پژوهش دیگری که محققان ژاپنی، سال 2004 روی موش های آزمایشگاهی دیابتی انجام دادند، عصاره ی چای سبز باعث کاهش چشمگیر قندخون شد. EGCG با تقلید از عملکرد انسولین، به کاهش قندخون کمک می کند.

تنظیم فشار خون

پلی فنل های چای سبز در کاهش فشار خون موثر هستند. در پژوهشی که نتایج آن در Science Report انتشار یافت، نوشیدن چای سبز به طور چشمگیری سبب کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک در افراد شد.

 بهبود عملکرد کبد

 بر اساس یک متاآنالیز، مصرف چای سبز می تواند سبب کاهش بیماری های کبدی شود. یک پژوهش بالینی روی 80 زن و مرد  بین 20 تا 50 سال نشان داد که مصرف چای سبز پس از 12 هفته به طور چشمگیری سطح آنزیم های کبدی ALT و AST را کاهش می دهد. اعتقاد بر این است که کاتچین چای سبز باعث کاهش استرس اکسیداتیو در کبد شده و به کاهش بیماری های کبدی کمک می کند اما بیماران کبدی نباید بیشتر از یک فنچان چای سبز در طول روز مصرف کنند چون بیش از این حد برای آنزیم های کبدشان مضر است.

بهبود عملکرد قلب و عروق

پژوهشی منتشر شده در نشریه ی پاتولوژی، نشان می دهد که آنتی اکسیدان های چای سبز با کاهش سطح کلسترول و تری گلیسیرید خون، خطر ابتلا به آترواسکلروز یا تصلب شرایین و در پی آن بیماری های قلبی عروقی و سکته را کاهش می دهد

 ضد سرطان

کاتچین های چای سبز خاصیت ضدالتهاب و ضدسرطان دارند. در تحقیقی مشاهده شد که مصرف روزانه ده فنجان ژاپنی (150 میلی لیتر) چای سبز توانست از بروز سرطان روده پیشگیری کند. دلیل عمده خاصیت ضدسرطانی چای سبز، اپی گالو کاتچین گالات (EGCG) است که سبب آپوپتوز و مرگ سول های سرطانی می شود.

 

 بهبود عملکرد مغز

مطالعات متعدد در نمونه های حیوانی نشان می دهد که کاتچین چای سبز، از سلول های عصبی محافظت کرده و خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و پارکینسون را کاهش می دهد.

 

 

برای مشاهده پیج اینستا اینجا کلیک کنید.